Urząd Dzielnicy Ursus m.st. Warszawy wydał – w krótkim czasie – kolejną książkę poświęconą naszej małej Ojczyźnie. Po „Ursus to tutaj wszystko się zaczęło” i „Sportowych dziejach Ursusa” do rąk Czytelników trafiają „Dzieje Ursusa w zarysie”, których jestem autorem. Książka liczy 202 strony, znalazły się w niej unikalne zdjęcia nigdzie do tej pory nie publikowane. Ozdobą publikacji są dwa plany – miasta Ursusa z około 1960 roku i plan fabryki „Ursus”z początku lat 90. ub. wieku. Ten ostatni, gdy po fabryce w Ursusie nie ma prawie śladu, ma szczególną wartość.
Książka – będąca syntezą dziejów Ursusa – mogła powstać dzięki moim wcześniejszym pracom monograficznym. We wstępie do książki czytamy: „Praca nad poznaniem różnych jednostkowych wydarzeń z przeszłości Czechowic, Gołąbek, Skoroszy i Szamot opłacała się. To, co pisałem, powoli zaczęło układać się jak puzzle, w całość, wypełniało puste miejsca w historii naszej małej Ojczyzny – od średniowiecza po dzień dzisiejszy. Nadszedł więc odpowiedni czas, aby pokusić się o napisanie syntezy tych dziejów. Oczywiście, pamiętając, jak ważna rola miastotwórcza przypadła fabryce „Ursus”, której już nie ma w dzielnicy”.
Oficjalna prezentacja książki będzie miała miejsce we wrześniu. Połączona będzie z odsłonięciem na budynku Urzędu Dzielnicy (kiedyś budynku dyrekcyjnego ZPC „Ursus”) kultowego neonu przedstawiającego ciągniki rolnicze produkowane w zakładach. Neon ten kilkanaście lat temu bezmyślnie zniszczono, jakby chcąc zaorać wszystko co zostało po fabryce. Pamięć o zakładach traktorowych jest jednak silnie zakorzeniona wśród mieszkańców średniego i starszego pokolenia. Dlatego walka o przywrócenie neonu na budynku kończy się sukcesem. Dla nowych mieszkańców dzielnicy neon będzie pierwszym krokiem do poznania przeszłości miejsca w którym próbują się zakorzenić.

Niedziela Palmowa przypomina o wjeździe Chrystusa do Jerozolimy. Rozpoczyna tym samym najważniejszy okres w liturgii chrześcijańskiej – Wielkiego Tygodnia, zakończony chwalebnym zmartwychwstaniem Pana Jezusa. A tak wyglądała Niedziela Palmowa 25 marca w kościele Matki Bożej Fatimskiej na osiedlu Niedźwiadek. Po obrzędzie poświęcenia palm i mszy dla dzieci odbyły się konkursy na najładniejsza i największą palmę. Największa miała kilkanaście metrów.

Niezwykły prezent dla mieszkańców Ursusa – ale nie tylko – przygotował Urząd Dzielnicy Ursus. Właśnie ukazała się, pięknie wydana, gra planszowa poświęcona dzielnicy z niedźwiedziem w herbie.

Ursus jest niewielkim, zachodnim zakątkiem stolicy, rozwijającym się dynamicznie, z piękną historią i obiecującymi perspektywami. Można go lepiej  poznać zasiadając do pierwszej gry jaka powstała o dzielnicy. W grze może brać udział 2-4 osoby w wielu od 6 do 106 lat. Czas gry około 60 minut. Zadaniem każdego gracza jest wypełnienie otrzymanej  na początku gry misji związanej z Ursusem. Gra kończy się zwycięstwem tej osoby, która jako pierwsza odwiedzi wszystkie miejsca  w dzielnicy wymienione na karcie misji gracza. Podczas rozgrywek zawodnicy będą pogłębiać wiedzę o dzielnicy, będą musieli wykazać się zaradnością, będą podróżować różnymi środkami transportu oraz będą stawać oko w oko z niespodziewanymi wydarzeniami.

Pomysłodawcą gry był Marcin Kłos, konsultantem historycznym – Jerzy Domżalski. Grafikę stworzyła  Karolina Walczak, a zdjęcia są autorstwa Kamila Dymka. Szczególne słowa podziękowania należą się Irenie Jarząbek i jej podopiecznych ze Szkoły Podstawowej nr 2 w Gołąbkach: Ali, Kindze, Oli Weronice, Andrzejowi i Pawłowi, którzy  testowali prototyp gry.

Do gry dołączony jest przewodnik po Ursusie.

Przed budynkiem Urzędu Dzielnicy Ursus (do 2002 roku budynek administracyjny Zrzeszenia Przemysłu Ciągnikowego „Ursus”) odbyły się główne uroczystości związane z obchodami 40 rocznicy ursuskiego Czerwca 76. Właśnie przed tym budynkiem 25 czerwca 1976 roku zebrali się robotnicy fabryki traktorów domagając się cofnięcia podwyżek cen żywności i tu rozegrały się najważniejsze wydarzenia tamtego dnia. Przez kilkanaście godzin pracownicy zakładów okupowali plac przed budynkiem  i pobliskie tory dwóch ważnych magistrali  kolejowych Warszawa-Śląsk i Warszawa-Poznań-Berlin-Paryż. Późnym wieczorem strajkujących rozpędziły oddziały ZOMO. Zatrzymanych bito, wielu pracowników wyrzucono z pracy, odbyły się dwa procesy w których skazano na kilkuletnie więzienia 8 osób, część uczestników zajść stanęła przed kolegiami karno-orzekającymi. Setkom ludzi złamano resztę życia.

W 40 rocznicę wydarzeń, w niedzielę 26 czerwca, mszę polową na placu przed Urzędem Dzielnicy odprawił metropolita warszawski Kazimierz kardynał Nycz.

W uroczystościach uczestniczył wicepremier i minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński, minister obrony narodowej Antoni Macierewicz, przewodniczący NSZZ „Solidarność Piotr Duda. Został odczytany list od prezydenta Rzeczpospolitej Andrzeja Dudy. Przybyło wiele delegacji z całego kraju. Obecna była m.in. delegacja  regionu Mazowsze  „Solidarności” ze sztandarem (region został założony 4 września 1980 roku na placu przed obecnym budynkiem Urzędu Dzielnicy, a wówczas budynkiem  administracyjnym fabryki „Ursus”

Kilku pracowników dawnych ZM „Ursus” zostało udekorowanych wysokimi odznaczeniami państwowymi, wśród nich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski uhonorowano Wojciecha Lasockiego – do stanu wojennego pracownika montażu ciągników.

Po uroczystościach na placu noszącym obecnie nazwę Czerwca 76 można było obejrzeć w Ośrodku Kultury Arsus  widowisko słowno-muzyczne „Protest robotników Ursusa” w reżyserii Anny E. Rakoczy oraz wysłuchać koncertu w wykonaniu orkiestry wojskowej z Torunia.

Fundacja dla Ursusa, działająca od grudnia 2015 roku, zorganizowała – dla grupy osób związanych z warszawską dzielnicą Ursus – wyjazd do Lublina, gdzie obecnie odbywa się produkcja ciągników Ursus. Nowy Ursus powstał z firmy POL-MOT Warfama i zajmuje część terenów po Fabryce Samochodów Ciężarowych.

Uczestnicy wycieczki z warszawskiego Ursusa pozują do pamiątkowego zdjęcia przed prototypem autobusu o napędzie na prąd. Tym autobusem odbyli też przejażdżkę po Lublinie

Ursus po raz pierwszy zbankrutował w 1930 roku. Wtedy zakład został przekazany koncernowi PZInż i w jego ramach przeżył złoty okres swojej historii. Po raz drugi przedsiębiorstwo splajtowało w 2011 roku. Teraz lubelski Ursus próbuje odbudować markę, nawiązuje do tradycji starego Ursusa, chce podtrzymywać kontakty z dawnymi pracownikami warszawskiego zakładu.

Fabryka Ursus w Lublinie wyprodukowała w 2015 roku 1000 ciągników. Pracuje w niej 380 osób, dalsze 320 osób zatrudnionych jest w dwóch innych zakładach Ursusa, produkujących różne maszyny rolnicze – w Nowym Mieście i w Opalenicy. Lubelski Ursus oprócz ciągników na potrzeby rynku krajowego o mocy 50-150 KM z silnikami Perkinsa montuje na eksport – przede wszystkim do Etiopii. W ramach pierwszego kontraktu etiopskiego w latach 2014-15 wyekspediowano 1500 ciągników. Drugi kontrakt etiopski przewiduje dostarczenie ciągników transportowych do zbioru trzciny cukrowej z silnikami Deutza o mocy 200-250 KM. Są to ciągniki giganty – mają wysokość 3 m. , jedno koło waży 450 kg, a masa całkowita wynosi 7 ton.

Ciągnik gigant montowany w ramach kontraktu etiopskiego. Na tylnym kole stoi pracownik, który wydaje się – przy takiej maszynie – niepozorny

Lubelski Ursus nie ogranicza się tylko do produkcji ciągników. Dla miasta Lublina wyprodukowano 38 trolejbusów ( Lublin, Gdynia i Tychy są jedynymi miastami w Polsce w których kursują trolejbusy). Ursusowskie trolejbusy zasilane są prądem z sieci trakcyjnej, gdyby jednak zanikło napięcie w sieci, trolejbusy są w stanie przejechać jeszcze 5 km dzięki zasilaniu z baterii.

W nowym Ursusie myśli się też o produkcji autobusów na prąd. Został zmontowany już prototyp, który pomyślnie przeszedł próby. Autobus może przejechać 100 km, potem trzeba naładować baterie. Jedyna w tej chwili ładowarka w Lublinie znajduje się w pobliżu zamku. Autobus jest typowo miejskim pojazdem, ale w Ursusie dąży się do opracowania takiego pojazdu, który będzie miał przebieg 450 km bez ładowania. Będzie to już pojazd międzymiastowy. Drugi autobus, ulepszony, jest obecnie montowany w fabryce.

Pamiątkowe zdjęcie przy ciągniku gigancie

Wreszcie w ramach współpracy z wojskiem planowane jest podjecie produkcji samochodów terenowych. Wojsko potrzebuje 880 takich maszyn.

W lubelskim Ursusie wierzą, że firma ma taką siłę, że jej marka zostanie odbudowana. I po raz trzeci Ursus nie upadnie.

Dużym sukcesem dla Ursusa zakończyły się tegoroczne targi Agrotech w Kielcach (18-20 marca). Na targach fabryka z Lublina  wystawiła prototyp ciągnika C-3150 V POWER. Był to udany debiut. Maszyna jest polskiej konstrukcji, zastosowano w niej jedynie silnik Deutza. Napis „Vigus” na kabinie oznacza polski układ przeniesienia napędu. Ciągnik wyposażony jest w skrzynię przekładniową 32×32 z rewersem elektrohydraulicznym i posiada biegi pełzające. Wstępne plany zakładają, że ciągnik wejdzie do produkcji w przyszłym roku.

Stoisko Ursusa na targach w Kielcach. Na pierwszym planie ciągnik C 3150

W sobotę 21.11.2015 odbyła się premiera aplikacji mobilnej URSUS – SPACER W CZASIE. Jest to mobilna aplikacja wykonana w technologi AR (rzeczywistość rozszerzona). Polega ona na nakładaniu generowanej komputerowo grafiki na obraz świata widziany kamerą smartfonu.

Aplikacja zawiera archiwalne fotografie, filmy oraz nagrania wywiadów z byłymi pracownikami i pracownicami Zakładów Przemysłu Ciągnikowego Ursus. Umożliwia odbycie spacerów artystycznych po terenach byłych ZPC Ursus. Aplikacja powiązana jest ze stroną internetową stanowiącą rodzaj wirtualnego muzeum społecznego – na jego kolekcję składają się dokumentacje osobistych pamiątek oraz historii im towarzyszących związanych z pracą w zakładach, nagrania wspomnień byłych robotników i robotnic, a także inne materiały powiązane z biograficznymi narracjami o historii fabryki, miasta i dzielnicy Ursus.  Przewodnikami Spaceru będą sami byli Pracownicy zakładów (pojawiające się na wyznaczonych przez nas punktach/ stacjach a­watary).

Projekt Ursus Spacer w Czasie jest kontynuacją działań podejmowanych w Ursusie przez artystkę i pedagożkę warszawskiej ASP – Jaśminę Wójcik we współpracy z Igorem Stokfiszewskim i Izabelą Jasińską pod auspicjami Stowarzyszenia im. Stanisława Brzozowskiego.

Zobacz też w dziele Multimedia – Interaktywny spacer po Ursusie.

W Ośrodku Kultury „Arsus” przy ul. Traktorzystów odbyła się 29 października prezentacja książki Jerzego Woźniaka „Mazur”. Jest to powieść szpiegowska z Ursusem w tle. Autor książki urodził się i wychował w Ursusie, a jeden z epizodów „Mazura” rozgrywa się w przedwojennych Czechowicach.
Jerzy Woźniak – rocznik 1969 – jest synem znanych działaczy „Solidarności” ze stanu wojennego – Hanny i Waldemara Woźniaków. Sam już jako uczeń szkoły podstawowej kolportował  prasę podziemną, brał – z ojcem – udział w malowaniu napisów antyreżimowych na murach. W 1985 roku był jednym z założycieli grupy młodzieżowej „Świt Niepodległości”. W latach 90. XX wieku ukończył Wydział Nauk Społecznych na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz wydział Humanistyczny Akademii Podlaskiej. Studia podyplomowe odbył na Wydziale Historycznym Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Od wielu lat pracuje w Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie.

Autor książki (z lewej) i Jerzy Domżalski podczas spotkania w OK Arsus.

„Mazur” jest jego debiutem literackim. Akcja książki toczy się między lipcem 1938 roku a czerwcem 1942 roku. Bohaterem powieści jest zniemczony Mazur Georg Podborski, mieszkający w pruskim Szczytnie. Do skromnej pensji w magistracie dorabia drobnym przemytem z Chorzeli leżących już po polskiej stronie granicy. Ma to dla niego fatalne skutki. Przyłapany na kontrabandzie, szantażowany zostaje niemieckim szpiegiem. Jest to postać fikcyjna, ale mająca zdolność nawiązywania relacji z ludźmi, którzy byli pierwszoplanowymi aktorami  w  tamtych czasach. Wartka akcja książki  osadzona jest głęboko w ówczesnych realiach i opiera się na autentycznych wydarzeniach.
Wreszcie – już w czasie wojny – niemiecki szpieg zakochuje się w Polce, co kończy się dla niego obozem koncentracyjnym. Wyciągają go z niego współpracownicy z Abwehry. Razem z nimi przygotowuje zamach na Hitlera 8 czerwca 1942…

Więcej o książce i autorze można przeczytać na stronie www.ksiazkamazur.pl